Gıda atıklarını yemeklerde kullanarak israfa dikkat çektiler

Yaşar Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölümü, dijital gastronomi platformu Kısık Ateş ile ortak bir atölye düzenledi. Küresel gıda kaybı ve israfına dikkat çekmek adına düzenlenen atölyede yerli ve yabancı yemek yarışmalarından 100’den fazla madalya, kupa ve ödül sahibi Şef Eyüp Kemal Sevinç, uygulama mutfağında öğrencilerle birlikte gıda atıklarını yeniden kullandıkları yemekler yaptı.

Birleşmiş Milletler (BM) araştırmasına göre, 2019 yılında satılan 930 milyon tondan fazla gıda çöpe gitti. BM Çevre Programı (UNEP) ve ortak kuruluşu WRAP tarafından hazırlanan Gıda İsrafı Endeks Raporu 2021’e göre; evler, restoranlar ve dükkanlar arasında üretilen gıdanın yüzde 17’si çöpe atılıyor.

Çalışmaya göre tedarik zinciri içinde, tüketim aşamasında gıdanın yüzde 11’i evlerde, yüzde 5’i gıda hizmetlerinde ve yüzde 2’si de perakende satışlarında israf oluyor.

Sebze kabuklarından çeşni, yumurta kabuklarından tatlı sosu yaptılar

Yaşar Üniversitesi Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölümünün israfa dikkat çekmek için düzenlediği atölyede 10 öğrenci, 3 gruba ayrılarak kendilerine verilen listedeki malzemelerle; meyaneli tavuk çorbası, sebzeli risotto, ızgara antrikot ve tatlı yaptı.

Şef Eyüp Kemal Sevinç, öğrencilere yemek yaparken ortaya çıkan atıkları nasıl değerlendirebileceklerini anlattı. Risottoda kullanılan patlıcan, brokoli ve kabağın kabukları, çöpe atılmak yerine fırında kurutulup öğütüldükten sonra içine baharat eklenerek sebze çeşnisi haline getirildi. Meyaneli tavuk çorbasında kullanılan yumurtaların kabukları ise fırınlandıktan sonra öğütülerek bayat ekmek dilimlerinin kullanıldığı kuru incir ve kayısı ezmesinden yapılan tatlı sosuna eklendi. Atölyenin sonunda yemekleri tamamlayan 3 grup, ortaya çıkan lezzetleri Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölümü personeline sundu.

“Günümüzde gıdaların çöpe gitmesi kabul edilemeyecek bir durum”

Dünya üzerinde her yıl gıdaların yaklaşık olarak üçte birinin kaybedilmekte ya da israf edilmekte olduğunu belirten Yaşar Üniversitesi Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölüm Başkanı Doç. Dr. Seda Genç de, “Her dokuz kişiden birinin açlıkla karşı karşıya olduğu günümüzde, gıdaların çöpe gitmesi kabul edilemeyecek bir durum. Maalesef, birçoğumuz yiyebileceğimizden daha fazla gıda satın alarak bu israfa neden oluyoruz. Gıda israfı, özellikle Covid-19 salgını nedeniyle küresel ölçekte üzerinde oldukça konuşulan önemli bir konu haline geldi. Bireysel çabalarla evlerimizde oluşan gıda atıklarını değerlendirerek hem gıda israfının engellenmesine hem de ev ekonomisine katkı sağlamak mümkün” dedi.

’Küresel Gıda Kaybı ve İsrafı Farkındalık Günü’ adına gerçekleşen etkinlikte gıda israfını önlemenin öneminden bahseden Şef Eyüp Kemal Sevinç, “Mutfaktaki atıkları azaltmak için atölye düzenledik. Bir yemekte kullanmış olduğumuz ürünlerin atıklarını bir sonraki yemekte değerlendirdik. Yumurtanın kabuğunun kalsiyumundan ve sebzelerin kabuklarından yararlandık. Yumurta kabuğuyla hem yemeğin besin değerini yükselttik hem de israfı önledik. Mutfak bizim yaşam alanımızdaki en önemli yerlerden biri. Mutfağımızı çok iyi düzenlememiz gerekiyor. Alışveriş yaparken çok dikkatli olmalı ve gerçekten ihtiyacımız olan ürünleri mutfağımıza almalıyız. Dayanıklılık süreleri çok önemli. Beslenme alışkanlıklarımız da önemli. Kahvaltıda tükettiğimiz bir ürünün kalanını öğlen ve akşam yemeğinde de tüketebiliyor olmamız lazım. Kalan ürünleri değerlendirmek kilit bir nokta” dedi.

Bayat ekmekle iki lezzetli tarif

Kullanılmayan gıda ürünleriyle yapılabilecek tarifler veren Şef Sevinç, “Türkiye’de çok fazla ekmek israfı var. Ekmeği alıyoruz, üçte ikisi tüketiliyor ve üçte biri kalıyor. Bayatlamış ekmeği de mutfakta değerlendirmek mümkün. Sabah kahvaltısında süt ve yumurtaya karışımına batırılan bayat ekmekler, tavada pişirildiğinde çok güzel bir öğün oluyor. Öğle ve akşam yemeklerinde dönere benzer bir yemek yapılabilir. Bayatlamış ekmekler küp küp doğrayıp tereyağı ile tavada soteleyerek, fırında pişirilen tavuk veya eti didikleyip üzerine koyarak tüketebilirsiniz. Çok pratik ve basit şeyler. İsrafı önlemek için herkes bilinçli hareket ederse inanılmaz yol alırız ve milli ekonomiye de katkı sağlarız” diye konuştu.